Ksylitol – cukier brzozowy, czyli słodka alternatywa
Cukier brzozowy jest coraz częściej stosowany jako zamiennik swojego tradycyjnego odpowiednika, nazywanego czasem “białą śmiercią”. Jakie dokładnie ma właściwości i dlaczego warto go stosować zarówno do potraw, jak i zwykłej herbaty lub kawy?
Spożycie cukru w dzisiejszych czasach osiąga rekordowe rozmiary, wiele produktów, z którymi większość z nas ma styczność na co dzień, jest sztucznie dosładzana, często w bardzo dużych ilościach.
Powszechnie wiadomo, że może być on motorem napędowym nie tylko nadwagi, ale i różnych groźnych schorzeń. Właśnie dlatego szczególnie ważne jest, aby znaleźć sprzymierzeńca, który pomoże możliwie ograniczyć przykre konsekwencje takie jak otyłość, choroby zębów, czy nawet nabytą cukrzycę.
Ta sama przyjemność, mniejsze konsekwencje
Wiele z nas nie wyobraża sobie życia bez słodzenia, przyzwyczajenie do smaku jest na tyle silne, że niektórzy prędzej godzą się z myślą o destrukcyjnym wpływie na organizm niż z taką, która zakłada rezygnację z ulubionego dodatku.
Całe szczęście ksylitol nie tylko wygląda tak samo, jak biały cukier, ale i jego walory smakowe są naprawdę zbliżone, wiele osób twierdzi nawet, że jest słodszy i ma miętowy, orzeźwiający posmak. Cukier brzozowy polecany jest przez dentystów między innymi ze względu na to, że skutecznie przeciwdziała próchnicy, działa bakteriobójczo i przywraca równowagę kwasowo-zasadową w jamie ustnej. Niektóre źródła mówią nawet o pomocy w leczeniu ubytków, pod warunkiem, że są one niewielkie.
Ksylitol ma niski indeks glikemiczny (wielokrotnie mniejszy od tradycyjnego cukru) i jako jedna z niewielu substancji słodzących, jest przyjazna cukrzykom. Spożycie nie wiąże się z dużym wzrostem poziomu glukozy we krwi, a dzięki jego powolnemu rozkładowi, stężenie insuliny ulega tylko nieznacznej zmianie. Warto przypomnieć, że utrzymywanie prawidłowego poziomu cukru we krwi jest korzystne nie tylko dla diabetyków, ale i każdego, kto pragnie cieszyć się dobrym zdrowiem i zapobiegać procesom przedwczesnego starzenia się.
Ksylitol pomaga też przeciwdziałać osteoporozie, jego spożywanie pomaga w lepszym przyswajaniu wapnia, a co za tym idzie, wzmacnianiu kości i utrzymywaniu ich w odpowiedniej kondycji.
Właściwości ksylitolu
Ksylitol, podobnie jak niektóre popularne ostatnimi czasy słodziki – sorbitol, czy erytrytol, jest alkoholem cukrowym. Obca nazwa nie powinna jednak wzbudzać strachu lub skojarzeń z napojami wyskokowymi. Substancja ta powszechnie występuje w niewielkich ilościach, w różnego rodzaju owocach i warzywach, a także powstaje w ludzkim organizmie wskutek przemian metabolicznych. Ksylitol jest też czasami dodawany do produktów spożywczych.
Sprzymierzeniec odchudzających się
Ksylitol zawiera 40% mniej kalorii niż biały cukier, dzięki czemu jest polecany na odchudzanie. Wszyscy ci, których zbędne kilogramy wiążą się między innymi z dużą sympatią do słodkości, mogą teraz odetchnąć z ulgą. Poza wersją sypaną, na rynku dostępne są też na przykład w cukierki, gumy do żucia lub lizaki na bazie cukru brzozowego, które skutecznie będą zaspokajać łaknienie (chociaż lepszą decyzją oczywiście jest wyeliminować tego typu smakołyki podczas odchudzania).
Cukier brzozowy dla dzieci
Rodzice, którzy dbają o zdrowie swoich pociech i szukają zastępstwa dla cukierków, batoników i innych, uwielbianych przez najmłodszych smakołyków, często stawiają na wyroby oparte o ksylitol. Cukier brzozowy, poza przeciwdziałaniu próchnicy, często stosuje się również w prewencji i walce z zapaleniem ucha, co jest powszechną i wyjątkowo nieprzyjemną przypadłością wieku dziecięcego.
Trzeba pamiętać, że dziecko musi być powyżej trzeciego roku życia, aby mogło spożywać ksylitol, młodsze organizmy będą miały bowiem problem z przetworzeniem tej substancji.
Zagrożenia i skutki uboczne
Ksylitol jest silnie szkodliwy dla psów, ich organizmy reagują na niego inaczej niż ludzkie, dlatego właściciele czworonogów powinni trzymać go z dala od zwierząt, bo nawet bardzo mała dawka może im poważnie zaszkodzić, powodując m.in. niewydolność wątroby, a nawet śmierć.
Skutki uboczne stosowania ksylitolu przez ludzi nie są aż tak poważne, a powszechnie znane do tej pory niepożądane efekty wynikają głównie ze spożycia nadmiernych dawek. Ludzki organizm nie jest przyzwyczajony do trawienia ksylitolu, dlatego jego stosowanie należy rozpocząć od niedużych ilości. Długość adaptacji jest zależna od osoby i nie ma uniwersalnego okresu, podczas którego przebiega przystosowanie – należy obserwować swoje reakcje. W przeciwnym wypadku, u osób o słabszych żołądkach, mogą wystąpić nudności, biegunka i inne objawy podobne do tych, które występują po zażyciu środków przeczyszczających.
Pomimo że ksylitol uznawany jest za bezpieczny środek i oficjalnie nie ma dopuszczalnej, górnej granicy spożycia (ADI), warto zachować zdrowy rozsądek stosując go. Producenci najczęściej zalecają nie przekraczać 40g dziennie (ok. 8 – 10 łyżeczek). Nie powinno traktować się go jako wymówki do słodzenia więcej lub objadania się słodyczami, które po prostu są w innej formie.
Cena i pochodzenie mają znaczenie
Ksylitol uznawany za ten, o najlepszych właściwościach podchodzi z Finlandii, gdzie produkuje się go na skalę masową już od czasów II wojny światowej. W tych rejonach, jak sama nazwa wskazuje, pozyskuje się go z drewna, lub kory brzozy.
Obok produktów pochodzących z północnej Europy, na rynku można znaleźć też tańszy ksylitol, który produkowany jest z kolb kukurydzy. O tyle, o ile takie pozyskanie jest to możliwe, często dyskusyjna jest jakość. Należy zaznaczyć, że większość najtańszych produktów będących pozyskiwanych z kukurydzy ma to do siebie, że pochodzi z Chin, kraju, który znany jest z masowych upraw GMO. Niestety i w tym przypadku, napis “made in China” powinien sprawić, że zastanowimy się dwa razy nad zakupem ksylitolu tego rodzaju.
W sieci i sklepach można znaleźć rozmaite produkty o dużej rozbieżności cenowej, najczęściej jednak niewielki koszt, ma swoje podłoże w postaci pochodzenia, sposobu pozyskania, a czasem nawet nieuczciwych praktyk. Warto wspomnieć, że łatwo jest niepostrzeżenie obniżyć koszt ksylitolu, poprzez zwiększenie jego wagi, dodając na przykład… białego cukru, którego przecież inwestując w ten słodzik, chcemy uniknąć.
Czy warto włączyć go do swojej diety?
Jeżeli ciężko jest Ci wyobrazić sobie rezygnację ze słodzenia, a w Twojej diecie często pojawiają się potrawy i napoje zawierające “białą śmierć”, ksylitol to wyjście dla Ciebie. Mniejsza kaloryczność, brak destrukcyjnego wpływu na zęby, przyjazność diabetykom i szereg innych korzyści to coś, czego w białym cukrze na próżno szukać. Pod warunkiem rozsądnego korzystania ze słodzika i kupna produktu odpowiedniego pochodzenia, z całą pewnością ksylitol może stać się Twoim nowym sprzymierzeńcem w kuchni i nie tylko.
Na koniec, warto wiedzieć, że popularną alternatywną dla cukru brzozowego którą mogą nam zaproponować w sklepie jest stewia, o której również napisaliśmy dla Ciebie obszerny artykuł.
Oceń artykuł:
(8 głosów, średnia ocena: 4,25 na 5)
