Koenzym Q10

Koenzym Q10: jakie ma działanie, właściwości i na co pomaga?

Koenzym Q10 to związek chemiczny, który jest niezbędny organizmowi do prawidłowego funkcjonowania. Niestety ludzkie ciało wraz z wiekiem produkuje go coraz mniej. Dlatego bardzo często jest on spotykany jako składnik kosmetyków i suplementów diety. Dowiedz się więcej na temat jego działania i stosowania.

Na początek pigułka teorii. Odkryty w 1957 roku koenzym Q10 jest również zwany ubichinonem (co ciekawe „ubiquitous” w języku angielskim oznacza „wszechobecny”). Związek ten powstaje w mitochondriach komórek zwierzęcych i roślinnych. Najwięcej go w organach mających duży wpływ na przemianę materii, np. w nerkach, wątrobie czy sercu. Jego głównym zadaniem jest przenoszenie elektronów w łańcuchu oddechowym, co oznacza, że bierze udział w przekształcaniu pożywienia w energię kumulowaną i przenoszoną przez ATP. W praktyce oznacza to, że koenzym ma ogromne znaczenie dla zdrowia i urody, a w niektórych kręgach jest określany mianem „eliksiru młodości„. Często wymienia się go w jednym rzędzie z witaminami, bo ma bardzo podobne działanie.

Na co pomaga koenzym Q10?

Koenzym Q10 ma bardzo szerokie działanie. Jego niedobór może prowadzić do problemów z układem krążenia, ruchu czy odpornościowym. Badania wykazały, że znacznie niedobory omawianej substancji występują u osób z nadciśnieniem, dusznicą bolesną, dystrofią mięśni czy otyłością. Znaleziono powiązania z wpływem koenzymu Q10 na choroby układu odpornościowego, alergie czy nowotwory. Co więcej, zaburzenie działania wymienionych wyżej układów może pośrednio prowadzić do kolejnych chorób.

Przykładem, który pokazuje, że właściwości koenzymu Q10 są istotne także w mniej oczywistych przypadkach są próby klinicznie prowadzone u osób cierpiących na schorzenia dziąseł. Badania dowiodły, że podawanie suplementów z ubichinonem przyniosło znacznie lepsze efekty u osób z parodontozą niż stosowanie placebo. Oznacza to, że koenzym Q10 ma ogromne znacznie od serca począwszy, a na uzębieniu skończywszy. Odczuwalne zaburzenia pojawiają się, gdy jego spadek przekroczy 25%. Przy ubytku sięgającym 75% mogą nawet wystąpić dolegliwości zagrażające życiu.

Suplementacja Q10

Jak już wspomnieliśmy koenzym Q10 powstaje w organizmie w niewielkich ilościach, a im bardziej zaawansowany wiek tym zdolności do jego produkcji maleją (spadek zdolności do produkcji ubichinonu zaczyna się już po ukończeniu 30. roku życia). Na zdolność syntezy koenzymu przez organizm ma również wpływ zażywanie niektórych leków, nadużywanie alkoholu, intensywne odchudzanie i tym podobne procesy. W związku z tym warto dostarczać go wraz z dietą.

W jedzeniu koenzym znajdziesz na przykład:

• w orzechach,
• olejach,
• makrelach,
• sardynkach,
• sezamie,
• jabłkach,
• śliwkach,
• rabarbarze,
• w niektórych rodzajach mięs (taka żywność nie może być jednak przetworzona).

Przyjmowanie omawianej substancji zawartej w żywności może być jednak niewystarczające. Dlatego na rynku znajdziesz też koenzym Q10 w tabletkach, kapsułkach lub płynie.

Ceny suplementów zawierających ubichinon zaczynają się od kilkudziesięciu złotych za opakowanie, a kończą się nawet na kilkuset. Ich zalecane dawkowanie może się różnić w zależności od zawartości koenzymu Q10 w jednej tabletce czy kapsułce, rodzaju schorzenia w przypadku którego jest stosowany oraz wieku przyjmującego. Najlepiej przed zażyciem zapoznać się z ulotką lub etykietą danego preparatu i zastosować się do zaleceń producenta.

Czy są jakieś przeciwwskazania do stosowania suplementów zawierających omawianą substancję? Koenzym może zmniejszać skuteczność leków przeciwzakrzepowych (np. warfaryny) oraz niektórych składników chemioterapii (jednak należy pamiętać, że jednocześnie pozwala lepiej ją znieść). Szczególną ostrożność powinny zachować osoby biorące leki na nadciśnienie, chcące suplementować koenzym u dzieci, po zabiegach chirurgicznych (ubichinon rozrzedza krew) oraz kobiety w ciąży i karmiące piersią. W tych przypadkach przed rozpoczęciem suplementacji należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Koenzym Q10 w kosmetyce

Z pewnością nie raz byłaś świadkiem reklam kosmetyków pielęgnacyjnych, w których jednym z głównych składników jest właśnie omawiany koenzym. Marketing rządzi się swoim prawami, ale akurat w tym przekazie jest sporo prawdy.

Warto wspomnieć, że nie trzeba kupować gotowych preparatów zawierających koenzym Q10 (często jest on zawarty w kremach). Z łatwością możesz wykonać je samodzielnie dodając wcześniej zakupiony ubichinon pod postacią pomarańczowego proszku. Dobrze rozpuszcza się on w podgrzanych olejach (ich temperatura nie może przekroczyć 50 st. C). Sam surowiec należy przechowywać w suchych, ciemnych miejscach i temperaturze pokojowej.

Zastosowanie w sporcie

Obszarem, który także warto omówić osobno w kontekście stosowania koenzymu Q10 jest szeroko pojęta aktywność fizyczna. Kilka lat temu ukazały się badania, które dowiodły, że ubichinon jest doskonałym suplementem dla sportowców. Niemieccy naukowcy zauważyli 2,5% poprawę mocy u zawodników, którzy przyjmowali go podczas przygotowań do Igrzysk Olimpijskich w Londynie. Co ciekawe, badacze przekonują, że wpływ koenzymu Q10 na wyniki sportowe jest zauważalny zarówno u zawodowców, jak i amatorów.

Związek pomiędzy osiągami a stosowaniem koenzymu jest dość oczywisty. Wspomnieliśmy już, że uczestniczy on w procesach przetwarzania pożywienia w energię. Podczas suplementacji koenzymu można zatem lepiej spożytkować dostarczane kalorie oraz efektywniej wykorzystać potencjał energetyczny drzemiący w mięśniach (szczególnie u słabiej wytrenowanych osób). Jednocześnie trzeba pamiętać, że nawet najlepszy suplement nie zastąpi uczciwych treningów. Poza tym z czasem organizm sam wykształci mechanizmy pozwalające wytwarzać więcej energii i stosowanie koenzymu Q10 nie będzie koniecznie.

Czy warto go przyjmować?

Nie istnieją badania, które pozwoliłby określić poziom koenzymu Q10 w komórkach. Jak już wspomnieliśmy, w pewnych warunkach zdolność organizmu do jego produkcji spada. Dlatego tego typu suplementy polecane są przede wszystkim osobom starszym, intensywnie uprawiającym sport, przyjmującym dużo leków obniżających cholesterol (statyn) czy prowadzącym niezbyt zdrowy i stresujący tryb życia. Jednocześnie wskazaniem do rozpoczęcia suplementacji u tych osób jest pojawienie się objawów wymienionych w pierwszej części artykułu.

Z uwagi na to, że działanie koenzymu Q10 i pozytywny wpływ na zdrowie zostały wielokrotnie potwierdzone, bardzo często można spotkać pytania jaki koenzym wybrać czy też który jest najlepiej przyswajalny. My polecamy zapoznać się z naszym zestawieniem.

Tabletki z koenzymem Q10 to wygodna forma przyjmowania, w zależności jednak od preferencji i potrzeb, na rynku można znaleźć obok nich proszek i kosmetyki pod postacią kremów regenerujących. Przy zakupach warto jednak pamiętać, że jest to teraz bardzo popularny składnik, co skutkuje dużą ilością dostępnych produktów (w tym także tych niskiej jakości o wątpliwych właściwościach). Wybierajmy więc rozsądnie i zwracajmy uwagę na to, aby nabyć wartościowy koenzym Q10.

Zostań na dłużej – dowiedz się więcej!

Te superfoods mogą Cię zainteresować: